Galileo

Hoe bouw je een tekst op?

Je weet wat je moet schrijven, maar hoe schrijf je dat nu? Hoe zorg je ervoor dat de lezer niet alleen geboeid is door je inhoud maar ook meegezogen wordt door je aantrekkelijke en heldere schrijfstijl? En hoe begin je aan het schrijven van een hoofdstuk?

Het blanco-blad-syndroom, de angst van elke student. In je planning staat dat je vandaag je inleiding schrijft, maar je krijgt geen woorden op papier. Paniek.
Net zoals je de hele paper niet chronologisch kan schrijven, kan je een hoofdstuk niet helemaal meteen perfect uitschrijven van de eerste zin tot de laatste. Maak eerst een overzicht van alle vragen (wat moet er allemaal in mijn paper staan?) die je in dat hoofdstuk moet beantwoorden en beantwoordt ze schematisch.
Nu je weet wat er allemaal in het hoofdstuk moet staan, ga je ze ordenen. Eens ze allemaal in de juiste volgorde staan, kan je de verbanden tussen de antwoorden zoeken. Causaal, gevolg of gewoon het volgende punt in een opsomming. Maar daar gaan we verder op in als we het over signaalwoorden hebben.

Laat je niet leiden door perfectionisme
Een eerste versie is een eerste versie. Als je een zin schrijft moet die niet meteen perfect zijn. Hij mag zelfs bijzonder slecht zijn. Zorg ervoor dat je eerst iets op papier hebt, hoe slecht het ook geschreven is. Daarna kan je er een tweede en derde keer overgaan om het te verbeteren. Het is gemakkelijker om te reviseren dan om te schrijven. Zo bespaar je jezelf veel tijd en frustratie.

Naast hoofdstukken zijn paragrafen en alinea’s de belangrijkste structurerende elementen in je tekst. Een hoofdstuk is opgedeeld in paragrafen en paragrafen zijn op hun beurt opgedeeld in alinea’s. Een goed gebruik van deze elementen maakt een tekst helder en aangenaam om te lezen.

Paragrafen

Paragrafen zijn de grootste onderverdeling binnen een hoofdstuk en bevatten één redenering over een bepaald onderwerp. In kleinere teksten kan een paragraaf het hele hoofdstuk zijn. In grotere teksten worden paragrafen ook vaak benoemd met tussentitels.
Een paragraaf bevat een volledige redenering over een bepaald onderwerp. Begin je paragraaf dan ook steeds met een soort inleiding met wat je in de paragraaf zal vertellen en eindig elke paragraaf met een kleine conclusie.

Alinea’s

Paragrafen zijn onderverdeeld in alinea’s. Een alinea is een klein stukje tekst waarin één idee uitgewerkt wordt. Elke alinea in je paragraaf staat voor één uitgewerkte stap in je redenering. Alinea’s worden van elkaar gescheiden met een enter en eventueel met een insprong.

Zorg voor paginarust
Alinea’s mogen niet te kort zijn. Een gemiddelde alinea is tussen de drie en tien zinnen lang. Maar staar je daar niet stuk op. Naast inhoudelijke structuur aanbrengen, hebben alinea’s ook als doel de pagina evenwichtig en rustgevend te maken. Kijk eens vanop afstand naar je tekst en als je het gevoel hebt dat de pagina te druk is door ofwel te veel insprongen of een te grote blok tekst, dan moet je je tekst anders ordenen. Zorg hoe dan ook dat er voldoende witruimte is.

Alinea’s staan op zich
Schrijf een alinea ook als een volwaardig stukje tekst. De eerste zin van elke alinea moet duidelijk maken wat de kernidee is van die alinea. De andere zinnen verduidelijken dat dan. Je hele paragraaf moet leesbaar zijn aan de hand van je eerste zinnen van de alinea’s.

no

Organische moleculen die een driedring bevatten worden gekenmerkt door een grote ringspanning ten gevolge van de bindingshoek van ongeveer 60° in plaats van 109,5° of 120° voor sp3- of sp2-gehybridiseerde koolstofatomen. Hierdoor was de synthese van dit type molecules lange tijd onmogelijk. In de voorbije decennia is het echter mogelijk geworden om een hele reeks (hetero)cyclische drieringen te synthetiseren, die door hun ringspanning bijzonder geschikt blijken als reactieve intermediairen en reagentia in organische syntheses.

yes

Heterocyclische drieringen zijn bijzonder nuttig als reagentia of intermediairen in de organische chemie omwille van hun grote ringspanning. Deze ringspanning is het gevolg van de bindingshoek van ongeveer 60° in plaats van 109,5° of 120° voor sp3- of sp2-gehybridiseerde koolstofatomen. Hoewel de synthese van drieringen net hierdoor lange tijd onmogelijk leek, zijn er de voorbij decennia heel wat technieken ontstaan om deze “metastabiele” moleculen te synthetiseren.

Structurerende alinea’s
Sommige alinea’s hebben als functie een overzicht te geven van de inhoud van de paragraaf of van de hele paper. Deze alinea’s komen gewoonlijk aan het begin en het einde van de hoofdstukken. Aan het begin van een hoofdstuk geef je kort aan wat er in het hoofdstuk zal besproken worden. Aan het einde van een hoofdstuk vat je kort samen wat je gedaan hebt en blik je vooruit op de rest van de paper.

Hoewel paragrafen en alinea’s de structuur van je paper weergeven, is dat niet voldoende om je redenering duidelijk over te brengen. Je alinea’s moeten verbonden zijn met elkaar. Op die manier kan de lezer je redenering volgen.
Om die verbanden duidelijk te maken, heb je signaalwoorden nodig. Signaalwoorden zijn kleine woordjes of soms ook uitdrukkingen die het verband tussen een bepaalde alinea of zin met de volgende of vorige expliciet maken of ‘signaleren’. Signaalwoorden zijn de lijm tussen en binnenin alinea’s.
Maak verbanden altijd expliciet. Verborgen veronderstellingen of gedachtegangen maken een tekst onduidelijk en moeilijk te volgen, zeker als de materie al behoorlijk complex is. In een wetenschappelijke paper gaat duidelijkheid voor.
no

Alcoholen hebben een retentietijd van 30 seconden tot 35 seconden. Butanol heeft een retentietijd van 31 seconden. 3,3-di-t-butyl-2-methyl-2-butanol heeft een retentietijd van 8 seconden. Alifaten hebben een retentietijd van 5 seconden tot 10 seconden. Butaan heeft een retentietijd van 7 seconden. De retentietijd is afhankelijk van de affiniteit tussen het eluent en de stationaire fase. De stationaire fase is silica, een polair medium. Tertiair butyl verhindert de interactie met silica.

yes

Langs de ene kant hebben alcoholen een retentietijd van 30 seconden tot 35 seconden. Butanol bijvoorbeeld heeft een retentietijd van 31 seconden. Een belangrijke uitzondering hierop is 3,3-di-t-butyl-2-methyl-2-butanol met een retentietijd van 8 seconden. Alifaten hebben daarentegen een retentietijd van 5 seconden tot 10 seconden. Butaan bijvoorbeeld heeft een retentietijd van 7 seconden. Dit verschil tussen alcoholen en alifaten is het gevolg van de afhankelijk van de retentietijd van de affiniteit tussen het eluent en de stationaire fase. In dit geval is de stationaire fase silica, een polair medium dat een grote affiniteit heeft met alcoholen. Echter, bij het alcohol 3,3-di-t-butyl-2-methyl-2-butanol verhindert tertiair butyl de interactie met silica.

Afhankelijk van het soort verband zijn er verschillende mogelijkheden om de link te leggen:

Opsomming — ten eerste/tweede · in de eerste/tweede plaats · eveneens · ook · enerzijds, anderzijds · aan de ene/andere kant · niet alleen, maar ook · zowel, als · vervolgens · bovendien · daarnaast · ten slotte · tot slot · daarbij komt nog dat · hierbij kan nog vermeld worden dat · hetzelfde geldt voor

Toelichting — zo · zoals · bijvoorbeeld · met name · onder andere · een voorbeeld hiervan is · dat is het geval bij · dat komt voor bij · ter illustratie · te verduidelijking · denk maar aan · neem nu · met andere woorden · dat wil zeggen dat

Tijd en volgorde — eerst · vervolgens · dan · daarna · later · voorafgaand · toen · terwijl · voordat · nadat · zodra · vroeger · tegelijkertijd

Vergelijking — net als · zoals · evenals · hetzelfde als · eveneens · evenzeer · net zo · in vergelijking met · vergeleken met · is vergelijkbaar met

Doel — om te · opdat · daarmee · waarmee · daarvoor · met als doel · met de bedoeling · met het oog op

Middel — door te · door middel van · met behulp van · met

Tegenstelling — enerzijds, anderzijds · aan de ene/andere kant · toch · echter · maar · daarentegen · daartegenover · terwijl · integendeel · hoewel · weliswaar · in plaats van · in tegenstelling tot · het kan niet ontkend worden dat

Nuancering — toch · enerzijds, anderzijds · tot op zekere hoogte · men kan zich de vraag stellen of

Oorzaak en reden — doordat · door · hierdoor · omdat · want · aangezien · namelijk · immers · dat heeft te maken met · gevolg · daarom · daardoor · waardoor · zodat · daar komt uit voort dat · dit alles toont aan dat · dat heeft geleid tot

Voorwaarde — als · indien · wanneer · tenzij · stel dat · in het geval dat

Samenvatting — dus · kortom · daarom · samengevat · hieruit volgt dat · hieruit kunnen we afleiden dat · alles bij elkaar genomen · met andere woorden · het komt erop neer dat

Hoe lang en breed je tekst moet zijn, hangt vaak af van de opdracht, al geldt in het algemeen wel: hoe bondiger, hoe beter. Meestal is er een maximum aantal woorden opgegeven. Zoek deze informatie altijd eerst op en houd je daar dan ook aan.Te weinig schrijven heeft geen zin, want dan is je tekst meestal inhoudelijk niet diepgaand genoeg. Te veel schrijven is even erg, want dan heb je vaak te uitgebreid geschreven met te veel herhaling.
Houd het in het algemeen bondig.
Zorg dat je redenering goed volgbaar is en alle verbanden goed aangegeven zijn met signaalwoorden, maar herhaal niets onnodig. Het is niet aangenaam om dezelfde gedachte drie of vier keer in een andere verwoording te lezen. Ook niet als dat verspreid is over de tekst. Wees direct en rechtlijnig in je claims en stel jezelf de vraag of je claim voldoende onderbouwd is met verschillende, sterke argumenten. Is dat zo, schrijf dan nooit gewoon extra tekst om je pagina op te vullen. Dat voelt misschien goed voor jou, maar is een doorn in het oog van elke lezer en ieder jurylid.
Scroll naar top